این تحقیق یک هفته قبل از رفراندوم بر سر قانونی شدن سقط جنین در ایرلند (۲۰۱۸) به انجام رسید، اما محققان اعلام کردند که به احتمال زیاد اخبار نادرست اثرات مشابهی در سایر بافت‌های سیاسی دارد؛ مثل رقابت برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۰٫

«جیلیان مورفی» محقق و نویسنده ارشد از دانشگاه کالج کورک اظهار داشت: «در رقابت‌های شدید سیاسی، مثل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۰، رای دهندگان شاید اخبار ساختگی را تماما به خاطر داشته باشند. بالاخص، احتمالش بالاست که آنها رسوایی‌های مربوط به نامزدهای انتخاباتی را نیز موقع رای دادن در نظر داشته باشند.» این مطالعه در نوع خودش جدید است زیرا به بررسی اطلاعات کذب و حافظه کاذب در رابطه با رفراندوم می‌پردازد. او و همکارانش (مِن جمله الیزابت لوفتوس، متخصص حافظه از دانشگاه کالیفرنیا) از ۳۱۴۰ رای دهنده بصورت آنلاین در مطالعه خود استفاده کردند. از رای دهنگان پرسیده شده که بر اساس چه معیارهایی در رای گیری شرکت می کنند.

در مرحله بعد، محققان شش گزارش خبری را برای شرکت‌کنندگان پخش کردند؛ دو مورد این گزارش‌ها اخبار ساختگی و کذب بود؛ در این گزارش‌ها، کمپین‌های انتخاباتی نشان داده می شد که طی آن افراد مشغول انجام کارهای غیرقانونی و التهاب آفرین بودند. پس از بررسی این گزارش‌ها، از شرکت‌کنندگان پرسیده شد که آیا قبلا چنین اتفاقاتی را دیده و شنیده بودند یا خیر. اگر جوابشان مثبت بود، باید توضیح میدادند که چه خاطراتی از آن دارند. سپس محققان به رای دهندگان واجد شرایط اطلاع دادند که برخی از این اخبارها از واقعیت به دور بودند؛ از آنها خواسته شد تا گزارش‌های دروغین را مورد شناسایی قرار بدهند. سرانجام، شرکت‌کنندگان در یک آزمون شناختی شرکت نمودند.

تقریبا نیمی از پاسخ دهندگان اعلام کردند که دستکم یکی از این اخبار کذب را به خاطر دارند؛ بسیاری از آنها اطلاعات غنی و جامعی دربارۀ اخبار کذب داشتند. افرادی که حامی قانونی شدن ِ سقط جنین بودند، به احتمال زیاد اطلاعات کذب را دربارۀ رقبای رفراندوم به یاد داشتند؛ اما احتمال اینکه آنهایی که مخالف قانونی شدن سقط جنین بودند، اخبار کذبی درباره حامیان بشنوند، زیاد بود. تعدادی از شرکت‌کنندگان حتی پس از اینکه فهمیدند قسمتی از اطلاعات دریافتی‌شان کذب محض بوده است، نتوانستند درباره حافظه‌شان تجدید نظر کنند.

مورفی بیان کرد: « اکنون میتوان دریافت که امکان ارائه اطلاعات نادرست برای مردم بصورتی بسیار ساده وجود دارد؛ علی‌رغم شک و تردیدی که رای دهندگان به نامزدها دارند؛ علی رغم هشداری که میگوید آنچه در اخبار نشان داده می‌شود، شاید نادرست باشد. شرکت‌کنندگانی که نمرۀ پایینی در آزمون شناختی بدست آوردند، دیگر در معرض حافظه کاذب نبودند؛ اما در عوض احتمالش زیاد بود که اخبار نادرست را به یاد داشته باشند. احتمال این بالاست که افرادیکه توانایی شناختی بالایی دارند، تعصب‌های شخصی‌شان و منابع خبری را مورد پرسشگری قرار دهند.»

لوفتوس گفت: «درک اثرات روانشناختی اخبار کذب حائز اهمیت است، زیرا فناوری‌های پیچیدۀ امروزی نه تنها ساخت گزارش‌ها و تصاویر خبری نادرست را سهولت بخشیده، بلکه تعداد ویدئوهای ساختگی و نادرست هم رو به افزایش است. افراد بر حسب حافظه کاذب‌شان عمل می کنند؛ غالبا متقاعد کردن‌شان سخت است که اخبار دروغین، واقعا دروغین هستند. با توجه به اینکه رسانه‌های امروزی روش‌های نوینی را برای متقاعد ساختن مخاطبان خود یاد گرفته‌اند، چطور میتوان به افراد کمک کرد که در دام این اخبار کذب نیفتند؟ این سوالی است که دانشمندان روانشناسی باید روی آن کار کنند.»

ترجمه: منصور نقی‌لو

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5