اردبیل – در حالی که مسئولان بهداشت و درمان از تشدید نظارت بر عرضه قرص سمی برنج می گویند، این بار قرص برنج جان دانشجوی اردبیلی را گرفت تا این اتفاق نشان دهد نظارت ها کافی نیست.

به گزارش امروزنآبه نقل از خبرنگار مهر، شامگاه دیشب دانشجوی ترم دوم مهندسی آب دانشگاه محقق اردبیلی با مصرف چهار قرص برنج اقدام به خودکشی می کند.

بعد از اطلاع شاهدان و هم اتاقی های این دانشجوی خلخالی، به بیمارستان انتقال یافته و با وجود تلاش پرستاران و کادر درمانی بیمارستان امام خمینی اردبیل جان خود را از دست می دهد.

سرپرست دانشگاه محقق اردبیلی دقایقی پیش در گفتگو با خبرنگار مهر با اذعان به نامشخص بودن دلایل خودکشی این دانشجو و با ابراز تاسف از این اتفاق تصریح کرد: دلیل خودشکی دانشجو مصرف چهار عدد قرص برنج بوده است و تلاش ها برای نجات وی بی نتیجه مانده است.

گودرز صادقی گفت: این دانشجو طی صحبت با هم اتاقی های خود و سپس صحبت با کادر درمانی بیمارستان در حین درمان و شستشوی معده دلیل خودکشی را اختلافات خانوادگی عنوان کرده است.

وی با بیان اینکه نمی توان نسبت به نیت قطعی این دانشجو ابراز عقیده کرد، افزود: احتمال قوی مبنی بر اینکه فرد به دلیل مشکلات خانوادگی خودکشی کرده است، وجود دارد.

در عین حال رئیس دانشگاه  علوم پزشکی استان اردبیل در گفتگوی تلفنی با خبرنگار مهر با تائید مسمومیت این دانشجو با قرص برنج تصریح کرد: دانشجوی مسموم ساعت ۴:۵ صبح  روز پنج شنبه به بیمارستان امام خمینی با علائم مسمومیت انتقال یافته است.

فرهاد پورفرضی تصریح کرد: با وجود تلاش کادر درمانی دانشجو در ساعت ۷:۳۰ بامداد بعد از تلاش بی وقفه و CPR در نهایت فوت می کند و بعد از تائید فوت، جسد وی برای بررسی های بیشتر به پزشکی قانونی انتقال داده می شود.

به گفته این مسئول هر جند علائم مصرف قرص برنج تائید شده است اما با هدف قطعیت در دلیل مرگ پزشکی قانونی در حال بررسی پرونده این دانشجو است و نظر نهایی را این دستگاه اجرایی صادر خواهد کرد.

آمار خودکشی در دانشگاه محقق ناچیز است

سرپرست دانشگاه محقق اردبیلی در پاسخ به این سوال که آیا خودکشی با قرص برنج قبلا در این دانشگاه حادث شده است، افزود: در یک سال حضور بنده این اولین مسمومیت با قرص برنج است.

وی افزود: با توجه به اینکه قرص برنج در اغلب موارد مصرف منجر به فوت می شود، در صورتی که پیش از این نیز مصرف قرص برنج تجربه شده بود، در آمار و اطلاعات دانشگاه درج می شد.

به گفته صادقی مواردی از اقدام به خودکشی در این دانشگاه وجود داشته که با ورود به موقع از فوت فرد جلوگیری شده است.

این مسئول در عین حال تاکید دارد که ‌آمار خودکشی هر چند در این دانشگاه بسیار ناچیز است اما در برخی دانشگاه های استان آمارها نیاز به برنامه های نظارتی و کنترلی را تشدید می کند.

دسترسی آسان به قاتل جان جوانان

نکته کلیدی در رواج قرص برنج دسترسی آسان به آن است. صادقی می گوید از نحوه تهیه قرص توسط این دانشجو اطلاعاتی نداریم و در عین حال تاکید دارد که متاسفانه با وجود ممنوعیت و فرمول شیمیایی آسان به راحتی در دسترس است.

وی به یاددارد که تا سال ۹۲ خرید و فروش این قرص در فروشگاه های سموم کشاورزی آزاد بود و پس از آن ممنوع شد و با این وجود آمار مصرف نشان می دهد باید مراقبت ها بیشتر شود.

این در حالی است که طی ماه های گذشته با انعکاس آمار خودکشی ها با قرص برنج و چاره جویی و ارائه راهکار عملیاتی از مسئولان بهداشت و درمان رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان با برخورد قاطع با عرضه قرص برنج خبر داد.

 پورفرضی اواخر فرودین ماه سال جاری در خصوص مدیریت و کنترل عرضه و فروش قرص برنج و کاهش دسترسی به آن گفت: با وجود اینکه مجوز فروش این محصول را وزارت بهداشت صادر نمی کند اما به دلیل مضررات با فروش آن برخورد می شود.

وی با اذعان به توقف واردات این قرص، افزود: در حال حاضر فروش این محصول در داروخانه ها ممنوع بوده و فروش به صورت غیر رسمی انجام می شود.

به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان کارشناسان بهداشت و غذا دارو موظف اند هرکجا عرضه و فروش این محصول را دیدند با فرد خاطی برخورد کنند.

در آن مقطع و در حوادث قبلی که بارها روی خروجی رسانه ها قرار گرفته است پورفرضی تاکید داشته که مقابله با این فروش در حد توان این نهاد اجرایی انجام می شود و باید دستگاه های متولی دیگر نیز نظارت خود را افزایش دهند.

هر چند توپ نظارت مرتبا در زمین دستگاه های مختلف قرار می گیرد اما تکرار حادثه مسمومیت با قرص برنج نشان  می دهد نظارت ها کافی نیست.

پورفرضی بار دیگر در گفتگو با مهر به تشدید نظارت ها تاکید کرد و گفت: همکاران معاونت نظارت غذا و دارو به جد پیگر این موضوع هستند.

وی با بیان اینکه از ابتدای سال پرونده برخورد با فروش قرص برنج تشکیل نشده است، اضافه کرد: عرضه یا به شکل غیر رسمی و پنهان است و یا اینکه مصرف کنندگان از قرص های موجود در منازل که از قبل خریداری شده استفاده می کنند.

نا آگاهی خانواده ها یا دسترسی آسان

در عین حال که سرپرست دانشگاه محقق اردبیلی معتقد است برنامه های شاداب سازی این دانشگاه به حد کفایت بوده و دلیل خودکشی دانشجوی این دانشگاه مشکلات شخصی است و ارتباطی به دانشگاه ندارد، رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان نیز بارها ضعف آگاهی را بهانه مسمومیت با قرص برنج عنوان کرده است.

پورفرضی تاکید دارد  که حتی مصرف این قرص به عنوان سم آفات برنج نیز پذیرفته نیست و بر خلاف تصور عمومی نگه داری در قوطی یا در داخل دستمال قرار دادن آن از نشت سموم خودداری نمی کند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان با ابراز تاسف از اینکه این قرص در منازل به وفور یافت می شود، اضافه کرد: نتیجه‌ آن در برخی مواقع استفاده نابه جا از این ماده سمی و ‌آفت کش است.

هر چند هیچ نهاد اجرایی مسئولیتی را متوجه مسمویت های مداوم با قرص برنج نمی داند، آمار نگران کننده مسمومیت زنگ خطری است تا در برنامه ها بازنگری شود.

آلومنیوم فسفید (Aluminium phosphide) معروف به قرص برنج یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول AlP شناخته می شود و یک عدد از آن قادر است هزاران شته را از بین ببرد.

این قرص از خود گاز فسفید تولید می‌کند و از آن برای جلوگیری از آفت‌زدگی برنج در انبار استفاده می‌شود و مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، راه تماس پوستی و حتی به صورت خوراکی صورت می گیرد.

مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش و سر درد شده و با تولید گاز فسفین سبب نارسایی و مسمومیت کبد، نارسایی کلیه، تخریب سلول های ریه، سکته قلبی و در نهایت منجر به مرگ می شود

پیش از این قرص برنج به عنوان سم کشاورزی و همچنان که از نامش پیداست برای از بین بردن حشرات و آفات برنج در منازل مورد استفاده بود اما دلیل اینکه چرا مورد استفاده آن تغییر یافته است مورد مطالعه قرار نمی گیرد و به نظر می رسد تعداد قربانیان این قرص سمی نیز توجه هیچ نهادی را به خود جلب نمی کند.

رشد ۲۱ درصدی مسمومیت با قرص برنج

پزشکی قانونی استان اردبیل در آخرین آماری که در خصوص مسمویت ها ارائه کرده است به رشد مصرف قرص برنج تاکید دارد.

مدیر کل پزشکی قانونی استان اردبیل در آخرین آمار ارائه شده در ششم اردیبهشت ماه سال جاری گفته است طی سال ۹۳، ۵۷ نفر به دلیل مسمومیت در استان اردبیل جان خود را از دست دادند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۲۱ در صدی را نشان می دهد.

بهزاد ولی زاده مهمترین عامل مرگ ناشی از مسمومیت را قرص برنج  عنوان کرد که ۲۴ نفر را سال گذشته به کام مرگ کشانده است.

نگرانی از مصرف این ماده سمی برجای خود باقی است و نیازمند تدابیر جدی است تا چرایی وقوع آن مطالعه شده و به برنامه های نظارتی ضمیمه شود.

گزارش: ونوس بهنود